โครงงานมือเท้าปาก

โครงงาน

การพัฒนาสื่อเพื่อการศึกษาผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต เรื่อง โรคมือเท้าปาก

เด็กหญิงสุกัญญา   ชัยภา    ม.3/3 เลขที่ 32

อาจาร์ยที่ปรึกษา

นางยุพิน โพธิ์ดอก

โครงงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชาโครงงานคอมพิวเตอร์ ง.23102

ประจำปีการศึกษาที่1/2558

โรงเรียนมารดาวนารักษ์

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เขต 3

บทคัดย่อ

                   “โรคมือเท้าปาก”   นี้เป็นโครงงานพัฒนาสื่อเพื่อการศึกษา ลักษณะเด่นของโครงงานประเภทนี้ คือ เป็นโครงงานที่ใช้คอมพิวเตอร์ในการผลิตสื่อเพื่อการศึกษา ซึ่ง ผู้จัดทำจะใช้เว็บไซต์ในการผลิตสื่อเพื่อการศึกษาเรื่องโรคมือเท้าปาก เป็นเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาหลากหลายโดยสามารถใช้เป็นเครื่องมือสื่อสาร การแสดงความคิดเห็น การเผยแพร่ผลงาน ในหลายด้านไม่ว่า อาหาร การเมือง เทคโนโลยี หรือข่าวในปัจจุบัน 

สารบัญ

บทที่ 1 บทนำ                                       

บทที่ 2 เอกสารและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง

         2.1 โรคมือเท้าปาก

        

บทที่ 3 วิธีการดำเนินการ

บทที่ 4 ผลการดำเนินการ

บทที่ 5 สรุปผลและข้อเสนอแนะ

บรรณานุกรม

ภาคผนวก

บทที่ 1

บทนำ

ที่มาและความสำคัญของโครงงาน

                 มือนับเป็นอวัยวะที่ทำให้มนุษย์ใช้หยิบจับสิ่งของต่างๆ ตั้งแต่ลืมตาขึ้นมาในตอนเช้า ไม่ว่าจะเป็นการล้างหน้า อาบน้ำ แปรงฟัน สัมผัสผู้อื่น รวมทั้งหยิบอาหารเข้าปาก มือจึงอาจนำเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย และหากมีผู้เป็นโรคติดต่อ มืออาจจะเป็นอวัยวะที่เป็นตัวกลางในการนำเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย และนำเชื้อโรคนี้ไปแพร่สู่ผู้อื่น จากการสัมผัสโดยตรงหรือผ่านตัวกลางที่พบบ่อยและผู้คนมากมายอาจจะมองข้ามไป ได้แก่  ลูกบิดประตู ราวบันได โดยในปัจจุบันมีโรคมากมายที่เกิดจากการไม่ล้างมือหลังการทำกิจกรรมต่างๆ เช่น โรคมือเท้าปากซึ่ง เป็นโรคที่พบบ่อยในเด็ก ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี มักระบาดในช่วงหน้าฝน โรคนี้เกิดจากเชื้อไวรัสกลุ่มเอนเตอโรไวรัส

                      การเป็นโรคมือ เท้า ปาก เกิดจากการกินอาหารโดยไม่ล้างมือ การดื่มน้ำ ดูดเลียนิ้วมือ ซึ่งโรคนี้จะมีอาการโดยทั่วไปจะมีไข้ เจ็บคอมีตุ่มพองใสขนาด 1 - 2 มม.บนฐานซึ่งมีสีแดง กระจายอยู่บริเวณคอหอย และตุ่มพองใสจะขยายกลายเป็นแผลคล้ายแผลร้อนใน โดยมากพบที่บริเวณด้านหน้าของต่อมทอนซิล เพดานปาก ลิ้นไก่ และต่อมทอนซิล และมักเป็นอยู่นาน 4 - 6 วัน หลังเริ่มมีอาการ มีรายงานพบว่าอาจพบอาการชักจากไข้สูงร่วมได้ร้อยละ 5 โดยมีวิธีการป้องกันคือล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ โดยเฉพาะเมื่อสัมผัสกับเด็กที่ป่วย  ล้างมือหลังจากเข้าห้องน้ำ ใช้ช้อนกลางและหลีกเลี่ยงการใช้แก้วน้ำหรือหลอดดูดน้ำร่วมกัน หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วย สวมถุงมือเมื่อจะทำแผลผู้ป่วย

จุดมุ่งหมายของการศึกษา

1.เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับโรคมือเท้าปาก

2.เพื่อให้นักเรียนโรงเรียนนครไทยวิทยาคมที่ได้ร่วมโครงการรู้จักขั้นตอนการล้างมือและวิธีการล้างมือที่ถูกวิธี

3.เพื่อศึกษาระดับความพึงใจโครงการมือสะอาดปราศจากโรค

4.เพื่อเพื่อศึกษาระดับความรู้โครงการมือสะอาดปราศจากโรค

ขอบเขตการศึกษา

1.  ผลของการศึกษาระดับความรู้ก่อนเรียนและหลังเรียน เรื่องการล้างมือ อยู่ในระดับดีมาก

2.ความพึงพอใจต่อโครงงาน มือสะอาดปราศจากโรค อยู่ในระดับมากดี

บทที่ 2

ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง

โรคมือเท้าปาก

            เป็นโรคที่พบบ่อยในเด็ก ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี มักระบาดในช่วงหน้าฝน โรคนี้เกิดจากเชื้อไวรัสกลุ่มเอนเตอโรไวรัส ซึ่งมีหลายตัวที่ทำให้เกิดได้ โดยเชื้อที่รุนแรงที่สุด คือ เอนเตอโรไวรัส 71 หรือเรียกสั้นๆ ว่าเชื้อ อีวี71 ที่มีการระบาดรุนแรงในประเทศเพื่อนบ้านของเราก็เป็นเชื้ออีวี 71 นี่เอง ประเทศไทยเราก็พบเชื้ออีวี71 ร่วมกับเอนเตอโรไวรัสตัวอื่นๆด้วย  แต่ส่วนใหญ่เป็นสายพันธุ์ที่ไม่ค่อยรุนแรง

            จากข้อมูลเฝ้าระวังโรคจากทุกจังหวัดในประเทศไทย ของสำนักระบาดวิทยา กระทรวงสาธารณสุข ตั้งแต่ 1 ม.ค. – 31 ส.ค. พ.ศ.2557 พบผู้ป่วย 48,907 ราย เสียชีวิต 1 ราย และยังไม่พบการระบาดรุนแรงในประเทศไทย

            โดยกลุ่มอายุที่พบส่วนใหญ่ คือ เด็กเล็กช่วงอายุต่ำกว่า 1- 3 ปี ซึ่งพบได้มากในศูนย์เด็กเล็ก และโรงเรียนอนุบาล จึงขอให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุข บุคลากรทางการแพทย์ และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องในพื้นที่รวมทั้งประชาชนดำเนินการเฝ้าระวัง แจ้งเตือน และเตรียมการป้องกันแก้ไขปัญหาการเกิดโรค มือ เท้า ปากเมื่อพบการระบาดของโรค ให้ดำเนินการป้องกันควบคุมโรคทันที โดยมีการสอบสวนโรค และเฝ้าระวังโรคอย่างต่อเนื่อง เก็บตัวอย่างส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อตรวจหาเชื้อที่รุนแรง ดูแลรักษาพยาบาลตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งท่านสามารถเข้าไปดาวน์โหลดข้อมูล สถานการณ์ คู่มือ สื่อประชาสัมพันธ์ เพื่อสื่อสารกับกลุ่มเป้าหมายในพื้นที่ จากสำนักโรคติดต่ออุบัติใหม่ได้แล้วที่หัวข้อด้านล่างนี้ และให้สุขศึกษา ประชาสัมพันธ์ เป็นต้น

อาการของโรคมือเท้าปาก

เด็กที่เป็นโรคมือ-เท้า-ปาก มักเริ่มด้วยอาการไข้ เจ็บปาก กินอะไรไม่ค่อยได้ น้ำลายไหล เพราะมีแผลในปากเหมือนแผลร้อนใน และมีผื่นเป็นจุดแดง หรือเป็นตุ่มน้ำใสขึ้นบริเวณฝ่ามือ ฝ่าเท้า และอาจมีตามลำตัว แขน ขาได้ ผู้ป่วยมักมีอาการมากอยู่ 2-3 วัน จากนั้นจะค่อยๆ ดีขึ้นจนหายใน 1 สัปดาห์ ส่วนใหญ่มีอาการไม่มาก แต่บางรายมีอาการมากจนกินอาหารและน้ำไม่ได้

            โดยปกติโรคนี้ไม่น่ากลัว และหายเองโดยไม่มีปัญหา แต่อาจมีโอกาสเล็กน้อยที่จะเกิดอาการรุนแรงหรือพบปัญหาแทรกซ้อนได้ โดยเฉพาะถ้าเกิดจากเชื้ออีวี 71 จะมีโอกาสเกิดโรครุนแรงได้มากขึ้น

ปัญหาแทรกซ้อนที่รุนแรงที่สุดคือ ก้านสมองอักเสบ ทำให้เกิดภาวะหายใจและระบบไหลเวียนของโลหิตล้มเหลว ซึ่งถึงแก่ชีวิตได้อย่างรวดเร็ว

การรักษาโรคมือเท้าปาก

ไม่มีการรักษาเฉพาะโดยมากรักษาตามอาการ โรคนี้เกิดจากเชื้อไวรัส ไม่จำเป็นต้องให้ยารักษาจำเพาะให้ยาลดไข้ พาราเซตามอล เป็นครั้งคราวเวลา มีไข้สูงห้ามให้ aspirin

ดื่มน้ำให้พอ ให้เด็กดื่มน้ำมากๆ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ โดยสังเกตดูว่ามีปัสสาวะออกมากและใส จึงนับว่าได้น้ำพอเพียง

ในช่วงที่มีอาการเจ็บแผลในปาก ให้เด็กกินอาหารเหลวหรือของน้ำๆ เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก แกงจืด นม น้ำเต้าหู้ น้ำหวาน โดยใช้ช้อนป้อนหรือใช้กระบอกฉีดยา ค่อยๆ หยอดเข้าปาก ไม่ควรให้เด็ก (โดยเฉพาะเด็กเล็กๆ) ดูดนมหรือน้ำจากขวด เพื่อบรรเทาอาการเจ็บในปาก อาจใช้วิธีให้เด็กอมน้ำแข็งก้อนเล็กๆ ดื่มน้ำหรือนมเย็นๆ กินไอศกรีมบ้วนปากด้วยน้ำเกลืออุ่นๆ (ผสมเกลือป่นครึ่งช้อนชาในน้ำอุ่น ๑ แก้วต้องมั่นใจว่าเด็กบ้วนคอได) วันละหลายๆ ครั้ง

งดอาหารเผ็ด หรืออาหารเป็นกรดเพราะจะทำให้ปวด

การป้องกันโรคมือเท้าปาก

โรคมือเท้าปากจะติดต่อจากคนสู่คนโดยการสัมผัส น้ำมูก น้ำลาย เสมหะของผู้ป่วย รวมทั้งน้ำจากตุ่ม และอุจาระ การลดความเสี่ยงของการติดต่อทำได้โดย

    - ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ โดยเฉพาะเมื่อสัมผัสกับเด็กที่ป่วย

    - ล้างมือให้สะอาดก่อนและหลังเตรียมอาหาร

    - ล้างมือหลังจากเข้าห้องน้ำ

    - ล้างมือก่อนและหลังป้อนนมให้เด็ก

    - ใช้ช้อนกลางและหลีกเลี่ยงการใช้แก้วน้ำหรือหลอดดูดน้ำร่วมกัน

    - หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วย สวมถุงมือเมื่อจะทำแผลผู้ป่วย

    - ระมัดระวังการไอจามรดกันให้ใช้ผ้าปิดปากปิดจมูก

    - หลีกเลี่ยงที่มีคนมาก ไม่ควรนำเด็กเล็กไปในที่ชุมชนสาธารณที่มีคนอยู่เป็นจำนวนมากๆ เช่น สนามเด็กเล่นและห้างสรรพสินค้า ตลาด สระว่ายน้ำ

    - ทำความสะอาดอุปกรณ์ที่มีการจับ่อย เช่นลูกบิด โทรศัพท์

    -ไม่แบ่งของเล่นกับเด็กปกติ

    - เด็กที่ป่วยให้หยุดเรียน ให้อยู่แต่บ้าน

    - ดูแลบ้าน โรงเรียน ให้สะอาดอยู่ตลอดเวลาเพียงแต่ให้การดูแลตามอาการ และเฝ้าติดตามอาการเปลี่ยนแปลงอย่างใกล้ชิด ดังนี้

สาเหตุของโรคมือเท้าปาก

เกิดจากเชื้อไวรัสในกลุ่ม Enteroviruses ที่พบเฉพาะในมนุษย์ ซึ่งมีหลายสายพันธุ์ โรคปากเท้าเปื่อยส่วนใหญ่เกิดจาการติดเชื้อไวรัสที่ชื่อว่าcoxsackie A16 มักไม่รุนแรง เด็กจะหายเป็นปกติภายใน 7-10 วัน ส่วนที่เกิดจากEnterovirus 71 อาจเป็นแบบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ Aseptic meningitis ที่ไม่รุนแรง หรือมีอาการคล้ายโปลิโอ ส่วนที่รุนแรงมากจนอาจเสียชีวิตจะเป็นแบบสมองอักเสบ encephalitis ซึ่งมีอาการอักเสบส่วนก้านสมองทำให้หมดสติ หากเกิดกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบจะทำให้เกิดหัวใจวาย ความดันโลหิตจะต่ำ มีอาการหัวใจวาย และ/หรือมีภาวะน้ำท่วมปอด

ลักษณะโรค

            โรคแผลในคอหอย (Vesicular pharyngitis)เป็นโรคที่เกิดลักษณะเฉียบพลัน หายได้เอง โดยทั่วไปจะมีไข้ เจ็บคอมีตุ่มพองใสขนาด 1 - 2 มม.บนฐานซึ่งมีสีแดง กระจายอยู่บริเวณคอหอย และตุ่มพองใสจะขยายกลายเป็นแผลคล้ายแผลร้อนใน โดยมากพบที่บริเวณด้านหน้าของต่อมทอนซิล เพดานปาก ลิ้นไก่ และต่อมทอนซิล และมักเป็นอยู่นาน 4 - 6 วัน หลังเริ่มมีอาการ มีรายงานพบว่าอาจพบอาการชักจากไข้สูงร่วมได้ร้อยละ 5 แต่ไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต

ระยะที่แพร่เชื้อของโรคมือเท้าปาก

            ประมาณอาทิตย์แรกของการเจ็บป่วย เชื้อนั้นอาจจะอยู่ในร่างกายได้เป็นสัปดาห์หลังจากอาการดีขึ้นแล้ว ซึ่งยังสามารถติดต่อสู่ผู้อื่นได้แม้ว่าจะหายแล้ว การแพร่เชื้อมักเกิดได้ง่ายในช่วงสัปดาห์แรกของการป่วย ซึ่งมีเชื้อออกมามาก เชื้อจะอยู่ในลำคอ ประมาณ 2-3 สัปดาห์ ไวรัสเข้าสู่ร่างกายทางเยื่อบุของคอหอยและลำไส้ เพิ่มจำนวนที่ทอนซิลและเนื้อเยื่อของระบบน้ำเหลืองบริเวณลำไส้ และเชื้อจะออกมากับอุจจาระ ยังไม่มีหลักฐานที่เชื่อถือได้ว่า การแพร่กระจายของโรคเกิดจากแมลง น้ำ อาหาร หรือขยะ

ระยะฟักตัวของโรค

            โดยเฉลี่ย 3 - 5 วัน สำหรับโรคแผลในคอหอยและโรคมือ เท้า ปาก และโรคคออักเสบมีต่อมนํ้าเหลืองโต มีระยะฟักตัวประมาณ 5 วัน

 วิธีการล้างมือ 7 ขั้นตอน

1. ฝ่ามือถูกัน

2. ฝ่ามือถูหลังมือและซอกนิ้วมือ

3. ฝ่ามือถูกฝ่ามือและซอกนิ้วมือ

4. หลังนิ้วมือถูฝ่ามือ

5. ถูนิ้วหัวแม่มือโดยรอบด้วยฝ่ามือ

6. ปลายนิ้วถูฝ่ามือ

7. ถูรอบข้อมือ

เวลาที่ควรล้างมือ

1.หลังการไอหรือจาม หรือไปสัมผัสสารคัดหลั่งมือเมื่อไหร่ของผู้ป่วย

2.ก่อนและหลังรับประทานอาหาร

3.ก่อนและหลังการเตรียมอาหาร

4.ก่อนและหลังการเข้าห้องนํ้า

5.ก่อนและหลังการสูบบุหรี่

6.ก่อนและหลังการทำงาน

7.เมื่อกลับจากทำงาน

ความสำคัญของการล้างมือ

มือเป็นสิ่งที่เราใช้ตลอดเวลาและโรคหลายโรคก็ติดต่อทางมือโดยมือเป็นตัวนำเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย การล้างมือเป็นวิธีการป้องกันโรคติดเชื้อทั้งทางเดินหายใจและการสัมผัส

บทที่3

ขั้นตอนการดำเนินงาน

  ในการศึกษาโครงการพี่สอนน้องมุ่งสู่สุขภาพดีครั้งที่ 2 เรื่อง มือสะอาดปราศจากโรค ในครั้งนี้คณะผู้จัดทำ ได้ดำเนินการ ดังนี้

            1.) ประชุมวางแผนการเลือกเรื่องที่ต้องการไปให้ความรู้

            2.) กำหนดกลุ่มประชากรและกลุ่มเป้าหมาย

            3.) ศึกษาสาระความรู้ที่จะไปทำการถ่ายทอด

            4.) ประชุมกำหนดแนวทางการดำเนินการ กิจกรรมนันทนาการต่างๆ

            5.) เครื่องมือที่ใช้ในการให้ความรู้

            6.) การดำเนินการศึกษา  และการวิเคราะห์ข้อมูล

            7.) สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล

บทที่ 4

ผลการดำเนินงาน

           ประชาชนเยาวชนรู้จักป้องกันโรคมือเท้าปาก   รู้จักความสำคัญของการล้างมือ

เช่น การล้างมือช่วยให้เวลาจับสิ่งใดเข้าปาก ช่วยให้ไม่มีสิ่งสกปรกเข้าตามไปด้วย

ดังนั้นจึงควรที่จะล้างมือ เพื่อป้องกันโรค มือเท้าปาก

บทที่5

                                                 สรุปผลการดำเนินงาน

จากการทำโครงงานนี้  เพื่อต้องการให้ทุกคนมีสุขภาพที่ดีด้วยการรักษาร่างกายให้สะอาดไม่ว่าจะส่วนใดก็ตาม  โดยเฉพาะมือ  ทำให้คณะผู้จัดทำโครงการบรรลุวัตุประสงค์ในการจัดโครงการในครั้งนี้เช่นกัน คือ

1.)เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับโรคมือเท้าปาก

2.)เพื่อให้น้องๆรู้จักขั้นตอนการล้างมือที่ถูกต้องนำไปสู่การมีสุขภาพกายและใจที่ดี

3.)เพื่อสานความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างสถาบัน            

บรรณานุกรม

https://sites.google.com